شارحان پارسی بر آثار ابن عربی

در دوره‌های تاریخی و علمی متفاوت افرادی مختلف با دیدگاه‌های گوناگون  به نقد و یا حاشیه و شرح متنی یا کتابی می پردازند که در طی قرن‌های مختلف مورد استقبال قرار گرفته است.

گلچینی از کتب تحلیل گفتمانی / خلاصه کتاب فرکلاف

مقدمه : تحلیل گفتمان و تحلیل ارتباطات
۱ـ تحلیل گفتمان چیست؟
۲ـ پیش‌فرض‌ها و انگارش‌های Assumption تحلیل گفتمان
۳ـ مهمترین اهداف تحلیل گفتمان
۴ـ سطوح گفتمان در علوم اجتماعی
۵ـ توصیف، تفسیر و تبیین در تحلیل گفتمان

تحلیل گفتمان / حسین امامی

تحلیل گفتمان ( Discourse Analysis ) که در زبان فارسی به سخن‌کاوی، تحلیل کلام و تحلیل گفتار نیز ترجمه شده است، یک گرایش مطالعاتی بین‌رشته‌ای است که در اواسط دهه‌های ۶۰ و ۷۰ در پی تحولات معرفتی در علوم اجتماعی و انسانی ظهور کرد. این گرایش به دلیل بین‌رشته‌ای بودن به زودی بعنوان یکی از روش‌های کیفی در حوزه‌های مختلف علوم سیاسی، علوم اجتماعی، ارتباطات و زبان‌شناسی انتقادی قرار گرفت.

تحلیل گفتمان انتقادی داستان مرگ بونصر مشکان بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوین در تحلیل گفتمان است که در دهه‌های اخیر، در طیف وسیعی از پژوهش‌ها در رشته‌های ادبیات و روان‌شناسی به کار گرفته شده است. اگرچه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطۀ زبان، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار می‌دهد، اما ادبیات ملت‌ها را نیز می‌توان در چارچوب گفتمان انتقادی و نقد زبان‌شناختی تحلیل و تفسیر کرد. تاریخ بیهقی از جمله آثاری است که بررسی آن در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی میسر است و به تحلیلگر امکان می‌بخشد تا رابطۀ قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در این اثر آشکار سازد. این پژوهش بر آن است تا با بررسی زبان‌شناختی داستان «مرگ بونصر مشکان» از تاریخ بیهقی، به لایه‌های زیرین و پنهان متن ـ یعنی وضعیت رابطۀ قدرت و ایدئولوژی در عصر غزنوی ـ برسد و با کنار هم گذاشتن ایدئولوژی‌های مختلف در درون متن، به آشنایی‌زدایی انتقادی دست پیدا کند. برای این کار، از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف استفاده می‌شود و متن در سه لایۀ توصیف، تفسیر و تبیین مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در سطح توصیف، بیشتر بر انتخاب نوع واژگان، شخصیت‌ها و جنبه‌های استعاری تأکید شده است که دیدگاه ایدئولوژیک نویسنده را بیان می‌کند. فضای سرد و بی‌روح حاکم بر داستان، اختناق اوضاع اجتماعی آن دوره و حس آزادی‌طلبی توأم با یأس شخصیت اصلی داستان که در کلمات و عبارات متن نهفته و نویسنده با هنرمندی تمام آن‌ها را کنار هم آورده است، از ویژگی‌های برجستۀ این بخش به شمار می‌آید. در سطح تفسیر، بحران عاطفی و روانی حاکم بر اجتماع آن دوران و گفتمان طیف‌های مختلف با پیوندی بینامتنی تفسیر می‌شود. در سطح تبیین، تقابل آسایش روحی و پریشانی، تعهد و بی‌تعهدی، وفاداری و خیانت، دوستی و دشمنی، همگی، فضای داستان را در هیجان تقابلی فرومی‌برد.

هنجارگریزی در شعر شاملو

بینامتنیت یا "متنِ پنهان"

بینامتنیت یا "متنِ پنهان" (به انگلیسی: Intertextuality) شکل‌گیری معنای متن توسط متون دیگر است. این می‌تواند شامل استقراض و دگردیسی متنی دیگر توسط مؤلف یا ارجاع دادن خواننده به متنی دیگر باشد. اصطلاح «بینامتنیت»، از زمان ابداعش توسط جولیا کریستوا در سال ۱۹۶۶ دفعات بسیاری تغییر یافته‌است و قرض گرفته شده‌است.

معرفی کتاب « میناگر عشق در شرح موضوعی مثنوی معنوی» اثر کریم زمانی

نخستین پرسشی که یک فرد در مواجهه با این منبع عظیم برای خود طرح می کند این است که مثنوی از نظر خود مولانا چگونه کتابی است؟ پاسخ این سوال در صفحات 849 تا 858 داده شده است.

اگر کسی بخواهد با شیوه تمثیل سازی و داستان سرایی مولانا در مثنوی آشنا شود باید به صفحه 859 تا 862مراجعه نماید.

بث الشکوی یا شکوائیه / قدمعلی سرامی / دانشنامه جهان اسلام

معرف

اصطلاحی‌ بلاغی‌ به‌ معنی‌ شکایت‌ شاعر از روزگار و اهل‌ آن‌ که‌ از قول‌ یعقوب‌ علیه‌السّلام‌: اِنّما اَشکُواْ بَثِّی‌ وَ حُزْنی‌ اِلَی‌اللّه‌ وَ اَعلَمُ مِنَاللّهِ م'ا لا' تَعْلَمُون‌ (یوسف‌: 86) اقتباس‌ شده‌ است

خاقانی و عرفان

درس‌گفتار نخست: نظر خاقانی درباره‌ی عرفان چیست؟

پانزدهمین نشست از مجموعه‌ی درس‌گفتارهایی درباره‌ی خاقانی به «گرایش خاقانی به عرفان» اختصاص داشت که چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت با سخنرانی دکتر مهدی محبتی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. با اینکه شالوده‌ی بسیاری از قصاید خاقانی بر توحید و موعظه و حکمت و انزوا و فقر و مسائلی از این دست استوار است و قصایدی که رهاورد حج اوست نیز از همین قسم است، کمتر درباره‌ی گرایش خاقانی به عرفان و تصوف بحث شده است.

تجلی عرفان وتصوف در مخزن الاسرارنظامی(3)

حکیم نظامی گنجوی با خلق خمسه در موضوعات گوناگون ازجمله منظومه های «خسرو و شیرین »و «لیلی و مجنون »به عنوان شاهکار داستان های عاشقانه ادب فارسی و منظومه «اسکندرنامه »ازبهترین داستانهای حماسی و منظومه «هفت پیکر »بزرگترین داستان تاریخی ،توانایی و استعداد شاعری خود را در سرودن انواع موضوعات ادبی نشان داده است و در کنار اینها منظومه «مخزن الاسرار »که معرف جنبه عرفانی و اخلاقی و حالات روحانی و معنوی شاعراست و رگه هایی ازطریقت عارفانه یقین ،توجه به دل و خلوت و عشق و معرفت و دیگر راز و رمزهای صوفیانه ی شاعر دیده می شود همگی حاکی اززهد و معرفت و عرفان نظامی می باشد .