طریقه وحدت وجود
طریقه وحدت وجود آنگونه که در اقوال ابن عربی و شارحان فصوص الحکم به بیان می آید وجود را حقیقت واحده یی می داند که به ذات خویش واجب باشد چنان که هر چیز که جز آن است به آن محتاج است و او در وجود خویش به هیچ چیز محتاج نیست ، هیچ کمالی جز به واسطه اشیاء لاحق نمیشود و هر کمالی که در او هست از نفس اوست . نه جوهرست نه عرض ، اما عین ماهیت افراد خویش است ، تفاوت در افرادش نیز در نفس وجود نیست ،در ظهور خواص آن است .
این وجود واحد که در صور ممکنات ظاهر و عارض است دردر حقیقت با وجود حق که باطن ، و مجرد از اعیان و مظاهرست جز در نسب و اعتبارشان – مثل ظهور و تعین و تعدد – مغایر نیست ، و این امور هم وصفهایی است که بواسطه تعلق به مظاهر به حقیقت وجود ملحق می شود . پس وجود فقط اوست و غیر وی را وجودی و حقیقتی نیست .
منبع متن : کتاب سرنی جلد 2 صفحه 739
تالیف : دکتر زرینکوب